Асрлар давомида Кения жамиятида эркаклар ҳукмронлик қилиб келган ва бу ҳукмронлик узоқ йиллик тарихга эга. Африканинг барча қишлоқларида аёллар чорвачилик билан шуғулланишади. Уларни ўлдириш ҳам мумкин ва бунинг учун ҳеч ким жавобгар бўлмайди. Чунки бу эрда аёллар эркаклар мулки ҳисобланади. Уларнинг ягона роли эркакларга хизмат қилишдир.
Сўнгги пайтгача Кениялик аёлларнинг аксарияти ўзларининг тақдирларига жим қараб туришди, чунки улар патриархия ҳокимиятига қарши кураша олмадилар. Энди тобора кўпроқ аёллар, ҳеч бўлмаганда асосий ҳуқуқ ва эркинликларга риоя қилинишини талаб қилиб, ўз ҳуқуқларини ҳимоя қила бошладилар.
Самбуру — Рифт водийси бўйлаб яшовчи йирик Африка қабиласи. Кениядаги аксарият этник гуруҳлар сингари улар ҳам патриархалдир. Аёлларни кўпинча эркаклар зўрлашади. Энг қизиғи, номуси топталган аёлларни "фохиша”ликда айблаб қабиладан чиқазиб юборишлари ҳам мумкин.
Шунингдек, ўнлаб йиллар давомида Британиялик аскарлар Кенияда ҳарбий машғулотлар ўтказиш учун ташриф буюришган. Кўпинча, бундай машқлар маҳаллий аёлларни зўрлаш билан якунланаверган. 1990 йилда битта самбуру қишлоғида 14 аёл аскарлар томонидан зўрланган. Кейинчалик жамоатчилик томонидан бу аёлларга танбеҳ берилиб, никоҳ ва оилага лойиқ эмас деб топилган. Кениялик Ребекка Лолосоли бу аёлларга ёрдам беришга ҳаракат қилади, аммо бунинг учун у Самбуру қабиласи эркаклари томонидан қаттиқ калтакланди. Аммо Лолосоли ўз мақсадини тарк этмади, у эрини ташлаб, ўн тўртта "ташландиқ” аёл билан "янги ҳаёт” бошлаш учун қишлоқдан қочиб кетади.
Шундай қилиб Кения чўлида Уможа номли матриархат қабила пайдо бўлади. Уможа — бу Лолосоли бошчилигидаги фақат аёллар қишлоғи бўлиб қолади. Бу эрда аёллар этакчилар, уй эгалари, тадбиркорлар ва ғамхўрлардир. Улар бир-бирлари билан тинч-тотув яшаб, фарзандларига гендер тенглигининг аҳамиятини ўргатмоқдалар. Уможа дастлаб фақат Лолосоли ва ўн тўртта аёл учун бошпана бўлиб хизмат қилган бўлсада, жамият охир-оқибат зўравонликдан омон қолганларнинг ҳаммасига очилади ва кўплаб хўрланган аёлларни қабул қилиб олади.
Айни пайтда қишлоқда 20 га яқин аёллар ва уларнинг оилалари истиқомат қилади. Асосан, бу одамлар туризм ҳисобига яшайдилар. Улар ўз қишлоқларига хос мунчоқли заргарлик буюмларини ясайдилар, уларни қишлоқдан ўтаётган сайёҳларга сотадилар. Қишлоқ раҳбарлари, шунингдек, сайёҳларга кириш нархи 12 долларни ташкил қилади, яқин атрофдаги лагерда ётадиган жойлар эса озгина ҳақ эвазига мавжуд.
Лолосолининг барча уринишларига қарамай, Кенияда гендер тенглиги учун кураш ҳали бошланғич босқичида. Кениянинг аксарият қисмида патриархал динамика ҳали ҳам устунлик қилмоқда. Кўп эркаклар аёллар ўртасидаги тенглик ғоясига қарши чиқишда давом этмоқдалар, Уможа ва Униту аҳолиси қўшни қишлоқлардан эркаклар томонидан мунтазам равишда таҳдидлар бўлмоқда.
Manba: Zamonaviy.CoM -Saytdan olindi.
Ushbu ma'lumot hordiq.uz dan olindi! < ! > DO'STLARINGIZGA YUBORING:
Quyidagi yangiliklarni o'qing dod devorasiz:
|