To’rtinchi kursda o’qirdim. Paxta mavsumi edi. O’ktam aka degan militsiya xodimi bizning yotoqxonaga tartib o’rnatuvchi qilib tayinlangan ekan. Yotoqxonamiz doimo tinch bo’lgan. Albatta shtabdagi mojarolarni hisobga olmaganda... Tinch bo’lardi... Bunga hech qiziqmayman.
Bir kuni uyqum qochib ketdi. Soat uchlar edi. Elektr qaerdandir uzilgan. Hamma yoq qop-qorong’u. Kimdir yotoqxonani aylanib yurardi. Kim bo’ldi bu? - degan xayol bilan qorong’ulikda tez-tez harakatlanayotgan kimsaga qarab yurdim. O’ktam aka-ku! O’zimizning O’ktam aka… Ichimda iliqlik paydo bo’ldi.
- Ana kasbga sadoqat!!! – degan so’z og’zimdan qanday chiqib ketganini bilmay qoldim.
Shunday xayqirgim keldi.
- Uni har qancha sharaflasa, oz…
- Uni har qancha xurmat qilsa, oz…
Sovuq badanimni o’qdek teshardi. Sharfini tomog’i aralash bog’lab olgan O’ktam aka u yoq, bu yoqqa yurardi. O’zimni unga tanitmadimda sekin ketdim. Men issiq o’rnimga yotarkanman atrofni kezayotgan O’ktam akani bizga mehribon, sadoqatli aka ekanini ich-ichimda his etdim.
* * *
U kun hech qachon esimdan chiqmaydi...
* * *
Paxta terib kunlik belgilangan normani bajargach yotoqxonaga qaytardik. Kechki tushlikdan so’ng qizlar bilan suhbat qurar edik. U suhbatlar eng aziz, eng laziz, eng chiroyli bo’lardi.
O’ktam aka ham bizga qiziq voqealar, latifalar aytib, talabalik yillarini yodga olardi:
- Eh, qanday yillar, oltin yillar, bahosi yo’q yillar... deb shirin xo’rsinish bilan gapirardi u.
- Bir paytlar ikkita-ikkita-uchta etak paxtalarni elkaga osib taroziga obchiqardik. Har biri naq yigirma kilodan. Qizlarni paxtasi ko’p bo’lardi. Biz yigitlar toshib berardik.
U yana hech kimga so’z bergisi kelmay so’zlashga oshiqardi. Biz esa shunday shirin so’zlarni tugab qolishidan xovotirlanib tinglardik…
Biz qizg’in suhbatga kirishamiz. Hozirgina bizga qiziq voqealarni aytib berayotgan hikoyachi aka g’oyib bo’lib qolganini anchadan keyin bilibmiz.
- O’ktam aka qani? Hamma bir-biriga shu savolni berdi. Qarasakki, yotoqxonamiz atrofini aylanib yurgan ekan. Xushyor odam… edi u!
* * *
O’ktam aka haqiqatdan ham o’ktam yigit edi. U o’z o’ktamligini ko’rsata olgan edi. Biz joylashgan qishloq bolalari: «janjalkash», «to’pori», «nomi chiqqan» bolalar edi. Mahallasiga kirsang tamom… O’ktam aka qishloqning barcha bolalarini yig’ib gaplashgan. Shundanmi, qishloqning u yog’idan bu yog’iga bemalol borib kelish mumkin bo’lgan. Shuni quvonch bilan eslaymiz. Barchamiz eson-omon ota-onamizni bag’riga qaytdik, yana yangi-yangi orzular… Yangi maqsadlar…
Huvillab qolgan ona shahar bizni quvonch bilan kutib oldi...
* * *
Tun. Biz xayollardan tinib uyquga yotish mahali kelib qolganini sezmabmiz. Tashqarida biz o’tirgan o’rindiqlar sovib qoldi. Hamma yotoqqa kirayapti. Qaerdandir:
- Tezroq… Adbo’o’o’-y degan zardali ovoz keldi. Hamma shoshildi, so’ng:
- Chiroqni o’chiringlar! – degan buyruq so’zi eshitildi… Chiroqlar o’chdi… Men O’ktam akani izladim. Topdim… U atrofni bezovta kezardi. Bo’ynini sharf bilan o’rab olgan. Boshidagi qora shapkasi quloqlarini berkitib turardi.
… Sovuq shamol yotoqxona eshigini yopayotganimda meni zarda bilan ichkariga surdi.